用对角化法推导斐波那契数列通项公式

斐波那契数列定义如下:

F0=0,F1=1,Fn=Fn1+Fn2(n2)F_0 = 0,\quad F_1 = 1,\quad F_n = F_{n-1} + F_{n-2} \quad (n \geq 2)


一、构造递推矩阵

将递推公式写为矩阵形式:

[FnFn1]=[1110][Fn1Fn2]\begin{bmatrix} F_n \\ F_{n-1} \end{bmatrix}= \begin{bmatrix} 1 & 1 \\ 1 & 0 \end{bmatrix} \begin{bmatrix} F_{n-1} \\ F_{n-2} \end{bmatrix}

设递推矩阵为:

A=[1110]A = \begin{bmatrix} 1 & 1 \\ 1 & 0 \end{bmatrix}

则有:

[FnFn1]=An1[F1F0]=An1[10]\begin{bmatrix} F_n \\ F_{n-1} \end{bmatrix} = A^{n-1} \begin{bmatrix} F_1 \\ F_0 \end{bmatrix} = A^{n-1} \begin{bmatrix} 1 \\ 0 \end{bmatrix}


二、对角化矩阵 ( A )

1. 求特征值

解特征方程:

det(AλI)=1λ11λ=(1λ)(λ)1=λ2λ1=0\det(A - \lambda I) = \begin{vmatrix} 1 - \lambda & 1 \\ 1 & -\lambda \end{vmatrix} = (1 - \lambda)(-\lambda) - 1 = \lambda^2 - \lambda - 1 = 0

求得:

λ1=ϕ=1+52,λ2=ϕˉ=152\lambda_1 = \phi = \frac{1 + \sqrt{5}}{2},\quad \lambda_2 = \bar{\phi} = \frac{1 - \sqrt{5}}{2}


2. 求特征向量

对于 λ1=ϕ\lambda_1 = \phi,解:

(AϕI)v=0v1=[ϕ1](A - \phi I)\vec{v} = 0 \Rightarrow \vec{v}_1 = \begin{bmatrix} \phi \\ 1 \end{bmatrix}

对于 λ2=ϕˉ\lambda_2 = \bar{\phi},解:

v2=[ϕˉ1]\vec{v}_2 = \begin{bmatrix} \bar{\phi} \\ 1 \end{bmatrix}


3. 构造对角化形式

定义:

P=[ϕϕˉ11],D=[ϕ00ϕˉ]P = \begin{bmatrix} \phi & \bar{\phi} \\ 1 & 1 \end{bmatrix},\quad D = \begin{bmatrix} \phi & 0 \\ 0 & \bar{\phi} \end{bmatrix}

可得:

A=PDP1An1=PDn1P1A = P D P^{-1} \quad \Rightarrow \quad A^{n-1} = P D^{n-1} P^{-1}


三、计算斐波那契通项

代入:

[FnFn1]=An1[10]=PDn1P1[10]\begin{bmatrix} F_n \\ F_{n-1} \end{bmatrix} = A^{n-1} \begin{bmatrix} 1 \\ 0 \end{bmatrix} = P D^{n-1} P^{-1} \begin{bmatrix} 1 \\ 0 \end{bmatrix}

我们只关心第一项 FnF_n


Step 1: 计算 P1P^{-1}

因为:

ϕϕˉ=5\phi - \bar{\phi} = \sqrt{5}

所以:

P1=15[1ϕˉ1ϕ]P^{-1} = \frac{1}{\sqrt{5}} \begin{bmatrix} 1 & -\bar{\phi} \\ -1 & \phi \end{bmatrix}


Step 2: 计算乘积

依次计算:

P1[10]=15[11]P^{-1} \begin{bmatrix} 1 \\ 0 \end{bmatrix} = \frac{1}{\sqrt{5}} \begin{bmatrix} 1 \\ -1 \end{bmatrix}

Dn1(15[11])=15[ϕn1ϕˉn1]D^{n-1} \cdot \left( \frac{1}{\sqrt{5}} \begin{bmatrix} 1 \\ -1 \end{bmatrix} \right) = \frac{1}{\sqrt{5}} \begin{bmatrix} \phi^{n-1} \\ -\bar{\phi}^{n-1} \end{bmatrix}

P(15[ϕn1ϕˉn1])=15(ϕϕn1ϕˉϕˉn1)=15(ϕnϕˉn)P \cdot \left( \frac{1}{\sqrt{5}} \begin{bmatrix} \phi^{n-1} \\ -\bar{\phi}^{n-1} \end{bmatrix} \right) = \frac{1}{\sqrt{5}} \left( \phi \cdot \phi^{n-1} - \bar{\phi} \cdot \bar{\phi}^{n-1} \right) = \frac{1}{\sqrt{5}} \left( \phi^n - \bar{\phi}^n \right)


最终通项公式

Fn=15((1+52)n(152)n)\boxed{ F_n = \frac{1}{\sqrt{5}} \left( \left( \frac{1 + \sqrt{5}}{2} \right)^n - \left( \frac{1 - \sqrt{5}}{2} \right)^n \right) }

这就是通过对角化方法推导出的斐波那契数列通项公式,也被称为 Binet 公式